Binnen de ringbanen van Tilburg liggen veel versteende wijken, waar groen moeilijk te vinden is. Kinderen uit deze wijken zijn letterlijk verstoken van stadsnatuur. Toch, als je goed zoekt, kun je veel natuur in de wijk vinden. De natuurclub ‘Natuur om de Hoek’ van het Natuurmuseum en R-Newt Kids kan kinderen uit de wijk helpen de natuur om de hoek te ontdekken. Elke woensdagmiddag gaan basisschoolleerlingen na schooltijd de natuur in hun buurt ontdekken en verkennen, waarbij ze als een soort mini-biologen leren met een frisse, groene blik naar de wijk te kijken en versteld te staan wat er allemaal leeft en beweegt.
‘Natuur om de Hoek’ is een landelijk project van Naturalis, centrum voor biodiversiteit in Leiden. Het Natuurmuseum Brabant heeft in Tilburg het project omarmd en de samenwerking gezocht met T-Primair en R-Newt Kids. De naschoolse natuurclub is de uitwerking van het project, bedoeld voor basisscholen binnen de ringbanen. Anke Jongen, natuurdocent van het natuurmuseum: “We zijn begonnen met een natuurclub bij basisschool Panta Rhei in Broekhoven: leerlingen trokken onder begeleiding van een clubbegeleider de nabije omgeving in, op zoek naar natuur. Ze bedachten zelf vragen en gingen op onderzoek uit. De proef was succesvol, inmiddels zijn er acht natuurclubs in negen scholen gestart, waaronder de Cocon in Groeseind en de Zuidwester in de Schilderswijk.”
Op een andere manier naar natuur kijken
Vanuit R-Newt Kids begeleidt kinderwerker Laura Lommers iedere maandag zo’n vijf leerlingen van basisschool de Zuidwester, samen met Nancy van den Hout, vrijwilliger van het Natuurmuseum. Laura: “De natuur is in deze wijk letterlijk op één hand te tellen, toch leeft en beweegt op straat meer dan je denkt. We leren vogels kennen, welke planten eetbaar zijn, welke stoepplanten er zijn. Ze leren op een andere manier naar de wijk kijken en lopen niet meer voorbij aan stoepplanten.” Het Kromhoutpark is een groene oase in de wijk. “Hier vingen ze naar hartenlust kikkervisjes en insecten in de vijver, of zagen ze vogels als meerkoetjes. Ook gingen we op zoek naar bijen. Die vonden we helaas niet, toch wel zorgwekkend.”
Zonder de bijen kunnen we niet leven
Deelnemer Jayden beaamt dat: “De bijen bestuiven ons fruit en groente. Zonder de bijen, moeten mensen dit zelf doen. Bestuiven is belangrijk voor ons bestaan. Zonder bijen kunnen wij simpelweg niet leven.” Laura – trots: “Bijzonder dat hij dit oppikt. Ieder diertje of plantje is ecologisch van onschatbaar belang, hoe groot of klein het ook is. Binnenkort gaan we dan ook bijenhotels in het Kromhoutpark en aan de Piushaven plaatsen. We moeten de bijen een handje helpen.”
Zaadbommen droppen
Vandaag maken de kinderen zaadbommen: een balletje van klei, potgrond en bloemzaadjes. Laura: “Die droppen de kinderen lukraak op vergeten stukjes grond, zodat de zaden welig tieren in de wijk, en de mooiste inheemse bloemen groeien, een soort guerilla-gardening” Deelneemster Wiki heeft enkele zaadbommen bij haar in de tuin gegooid. “Ik vind de natuur interessant, ben altijd met mijn moeder bezig in de tuin. Maar ook door de natuurspelletjes in het Natuurmuseum heb ik veel nieuwe vogels en dieren leren kennen. Vond het heerlijk visjes te vangen en terug te zetten in het Kromhoutpark. En vogelhuisjes te maken.”
Leren van de natuur. En ook nog lekker buitenspelen.
Op het Vondelplein wippen de natuurliefhebbers in de dop enkele tegels rondom de bomen. Hiermee worden de boomspiegels verbreedt. Laura: “Binnenkort komt hier een hovenier zaaien, we hebben het hem alvast iets makkelijker gemaakt.” Met de natuurclub hebben Laura, Nancy en Anke de kinderen een stukje natuurbesef en – respect bijgebracht. Ze zien de stadsnatuur, gaan er zuiniger mee om en zullen nooit meer achteloos een stoepplant vertrappen. En door zowel plezier van de lessen te hebben, als buiten in de natuur te zijn, genieten de kinderen ook van het buitenspelen. Een enorme bijvangst.”
Natuur om de Hoek is een project van Naturalis en wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Tilburg, het Mondriaan Fonds, Prins Bernard Cultuurfonds, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Duurzaamdoor.
